De politieke partij PALU heeft ernstige vragen geuit over de geheimhouding rond de productiedelingsovereenkomst (PSA) tussen Staatsolie en Total Energies.
Volgens de directeur van Staatsolie, Anand Jagessar, is de overeenkomst ‘geheim’.
Het blijkt nu echter dat zelfs de leden van de Raad van Commissarissen van Staatsolie NV niet op de hoogte zijn van de inhoud van de overeenkomst.
Dit heeft al tot grote bezorgdheid geleid binnen de Surinaamse gemeenschap, die vreest dat het land ernstig benadeeld kan worden door deze geheimhouding.
Vertrouwelijkheid binnen Staatsolie
Het lijkt erop dat zelfs binnen de directie van Staatsolie slechts enkele personen de precieze voorwaarden van de overeenkomst kennen. PALU vraagt zich af of de president, die naar verwachting op de hoogte moet zijn, wel een goed overzicht heeft van de bepalingen in de overeenkomst. Dat deze overeenkomst zo vertrouwelijk is, betekent dat niet alleen De Nationale Assemblee (DNA), maar ook de publieke en private sectoren geen inzage hebben in de afspraken tussen Staatsolie en de Franse multinational.
Toezicht en verantwoording ontbreken
Dat de Raad van Commissarissen van Staatsolie, die juist aangesteld is om toezicht te houden op het bestuur van het staatsbedrijf, niet op de hoogte is van de inhoud van de overeenkomst, noemt PALU uiterst zorgwekkend. Het gebrek aan interne controle suggereert dat slechts een paar hooggeplaatste functionarissen inzicht hebben in de deal, wat volgens de partij de deur opent voor corruptie en machtsmisbruik.
Parlement en publiek buitenspel gezet
Doordat de overeenkomst geheim wordt gehouden voor zowel het parlement als de Surinaamse bevolking, is er geen enkele manier om te controleren of de deal in het nationale belang is, stelt de partij. Staatsolie zou verantwoording moeten afleggen aan de bevolking, maar de huidige situatie doet volgens PALU juist het tegenovergestelde. Dit schept ruimte voor de mogelijkheid dat de belangen van het volk worden ondermijnd.
Onzekerheid over local content
De geheimhouding roept volgens PALU ook de vraag op of er wel voldoende aandacht is besteed aan het creëren van werkgelegenheid en kansen voor Surinaamse bedrijven. Zonder duidelijke voorwaarden in de PSA loopt Suriname het risico dat de economische voordelen van de olie-industrie voornamelijk naar buitenlandse bedrijven gaan, terwijl de lokale bevolking nauwelijks profiteert.
Zorg over aftrekbare kosten
PALU verwijst naar de situatie in het buurland en benadrukt dat het van groot belang is tot hoever de oliemaatschappij kosten mag aftrekken en op welk project. Zonder transparantie kan Total Energies onbeperkt kosten afschrijven op de lopende operatie, waardoor er voor Suriname minder inkomsten overblijven.
Mogelijke risico’s bij transfer pricing
Een ander risico volgens PALU is dat Total Energies kosten kan verschuiven tussen filialen om de belastbare winst in Suriname te minimaliseren. Zonder openbaar toezicht is het onmogelijk te controleren of Suriname de juiste hoeveelheid belastinginkomsten ontvangt, wat volgens de partij cruciaal is voor de ontwikkeling van de economie.
Onduidelijkheid over verantwoordelijkheid bij olielekkages
Een zorgpunt is ook de aansprakelijkheid bij milieurampen, zoals olielekkages. Als de PSA geen duidelijke bepalingen bevat over wie verantwoordelijk is voor opruimkosten en compensatie, zal Suriname de kosten van een eventuele ramp zelf moeten dragen, stelt PALU. Dit zou niet alleen de economie, maar ook het kwetsbare ecosysteem van het land ernstig kunnen schaden.
Machtspositie van Total Energies
PALU uit verder zorgen over de machtspositie van Total Energies. Grote oliebedrijven zoals Total Energies staan erom bekend voorwaarden af te dwingen die in hun voordeel zijn, aldus de partij. De geheimhouding rond deze PSA voedt de angst dat Suriname niet de controle heeft over haar eigen hulpbronnen en dat er voorwaarden zijn afgesproken die nadelig kunnen zijn voor de lange termijnontwikkeling van het land.
Onzekerheid over belastingen en inkomstenverdeling
Zonder inzicht in de PSA kan het publiek volgens PALU niet weten welke belastingtarieven zijn overeengekomen en hoe de winsten worden verdeeld tussen Staatsolie en Total Energies. Suriname zou hierdoor mogelijk aanzienlijk minder inkomsten kunnen ontvangen dan verwacht, terwijl de natuurlijke hulpbronnen van het land worden uitgeput.
PALU concludeert dat de huidige situatie niet alleen het vertrouwen in de regering en Staatsolie ondermijnt, maar ook een gevaarlijk precedent schept voor de toekomstige exploitatie van Suriname’s natuurlijke hulpbronnen. De partij benadrukt dat transparantie van vitaal belang is om te waarborgen dat de natuurlijke rijkdommen van het land ten goede komen aan het Surinaamse volk en niet alleen aan een paar machtige spelers binnen en buiten het land.
Jennifer Atmo is de hoofdredacteur bij GFC Nieuws. Ze beschrijft zichzelf als een echte Surinamekenner en heeft een passie voor lifestyle en entertainment-onderwerpen. Buiten haar rol in de media is Atmo tevens de voorzitster van KIVC, een organisatie die zich inzet voor maatschappelijke zaken.
Voor contact: jennifer@gfcnieuws.com