Op vrijdag 21 februari is een nieuw wetsvoorstel ingediend in het parlement over de rechten van Inheemsen en Marrons.
Op het eerste gezicht lijkt dit een historische stap in de erkenning van onze rechten.
Het wetsvoorstel noemt onze dorpen en gebieden, en het belooft inspraak bij beslissingen die ons aangaan. Maar bij nadere bestudering blijkt dit wetsvoorstel niet alleen ontoereikend, maar zelfs schadelijk.
Rechten krijgen of rechten erkennen?
Volgens het wetsvoorstel worden rechten “gegeven” door de regering. Dit is een fundamentele misvatting. “Onze rechten zijn er altijd al geweest,” benadrukt Sinclair Westenburg, hoofdbestuurslid van BEP en afkomstig uit Klaaskreek in het district Brokopondo.
“We wonen al eeuwen op ons land, lang voordat er een regering was. Onze rechten moeten erkend worden, niet toegekend alsof het een gunst is.”
Wat nog schrijnender is, is dat volgens de wet eerst toestemming gevraagd moet worden aan de minister om rechten te verkrijgen over ons traditionele woon- en leefgebied.
“Dit is niet alleen onrechtvaardig, maar ook beledigend,” stelt Westenburg. “Onze voorouders hebben hier bloed en tranen gelaten. Het is onacceptabel dat wij afhankelijk worden gemaakt van politieke goedkeuring om te bevestigen wat altijd al van ons is geweest.”
Zonder bescherming zijn rechten betekenisloos
Rechten zijn niets waard als ze niet beschermd worden. “Ons woon- en leefgebied is onze levensader,” vervolgt Westenburg.
“Het is waar we voedsel verbouwen, jagen en onze voorouders begraven liggen. Maar deze wet beschermt niet expliciet onze dorpen, kostgronden, jachtgebieden, heilige plaatsen en cultuur. Wat gebeurt er als bedrijven zich hier willen vestigen? Wie krijgt dan voorrang?”
Meepraten zonder beslissen is een lege belofte
Hoewel het wetsvoorstel stelt dat Inheemsen en Marrons inspraak krijgen, wordt nergens gegarandeerd dat zij ook daadwerkelijk mogen meebeslissen. “Meepraten zonder beslissingsrecht is een farce,” zegt Westenburg. “Onze stem heeft pas waarde als we ook de macht hebben om ‘nee’ te zeggen tegen plannen die onze gemeenschappen schaden.”
Voor wie is duurzame ontwikkeling?
“Duurzame ontwikkeling” wordt in het wetsvoorstel genoemd, maar in de praktijk zien we dat bedrijven profiteren van de rijkdommen in onze gebieden, terwijl onze gemeenschappen achterblijven. “Wij willen zelf bepalen hoe we onze dorpen en economie ontwikkelen,” stelt Westenburg. “Ontwikkeling mag nooit gelijkstaan aan uitbuiting.”
Juridische ondersteuning is cruciaal
“Als onze rechten worden geschonden, wie verdedigt ons dan?” vraagt Westenburg. Veel Inheemsen en Marrons kunnen zich geen dure advocaten veroorloven. Daarom wordt er opgeroepen tot de oprichting van een juridisch fonds, zodat deze gemeenschappen hun rechten kunnen verdedigen. “Zonder juridische ondersteuning blijven onze rechten slechts mooie woorden op papier.”
Geen haastwerk – maar echte bescherming
Dit wetsvoorstel mag niet overhaast worden aangenomen zonder grondige aanpassingen. “Onze rechten zijn van ons, niet omdat de regering dat toestaat, maar omdat we hier altijd hebben gewoond,” stelt Westenburg.
“Wij eisen concrete bescherming, beslissingsmacht over ons woongebied, en juridische ondersteuning. Geen loze beloften, maar echte actie. Dat is de enige weg naar rechtvaardigheid voor de Inheemsen en Marrons van Suriname.”
M.P. Wong maakt deel uit van het freelance redactieteam van GFC Nieuws.
Voor contact: info@gfcnieuws.com of direct via WhatsApp.
