Memre Moiwana: Herinnering aan onrecht en de plicht tot gerechtigheid

moiwana monument suriname

Op 29 november 1986 vond één van de meest tragische gebeurtenissen in Suriname plaats: het bloedbad van Moiwana.

Meer dan 35 onschuldige burgers, waaronder vrouwen en kinderen, werden vermoord tijdens een aanval door militairen onder leiding van Desi Bouterse enerzijds en het Jungle Commando van Ronnie Brunwijk aan de andere kant.

Het dorp werd platgebrand, en de gemeenschap werd verscheurd. Overlevenden werden gedwongen hun leven opnieuw op te bouwen onder schrijnende omstandigheden.

In 2005 veroordeelde het Inter-Amerikaans Hof voor de Rechten van de Mens Suriname tot het nemen van concrete stappen: het betalen van vergoedingen aan de nabestaanden, het vervolgen van de daders, en het ondersteunen van de wederopbouw van Moiwana.

Deze uitspraak is juridisch bindend, gebaseerd op Suriname’s ratificatie van het Amerikaans Verdrag inzake Rechten van de Mens op 12 november 1987 en de aanvaarding van de jurisdictie van het Hof.

Artikel 7 van de Surinaamse Grondwet benadrukt dat Suriname zich inzet voor de bevordering van de internationale rechtsorde en de naleving van verdragsbepalingen.

Artikel 103, 105, 106 en 144 van de Grondwet bevestigen dat internationaal recht voorrang heeft boven nationale wetgeving. Toch blijven de vonnissen van het Inter-Amerikaans Hof, waaronder het Moiwana-vonnis (15 juni 2005), grotendeels onbeantwoord.

Het verzuim om deze uitspraken volledig uit te voeren ondermijnt niet alleen de rechtsstaat, maar schendt ook de rechten van inheemse en tribale volkeren.

Herhaalde veroordelingen, zoals het Saamaka-vonnis (2007) en het Kaliña en Lokono-vonnis (2015), tonen aan dat Suriname structureel tekortschiet in het respecteren van deze rechten.

Herstel van gerechtigheid begint met de vervolging van de daders en de daadwerkelijke uitvoering van de opgelegde maatregelen.

Gerechtigheid voor Moiwana is niet alleen een morele plicht, maar ook een fundamentele stap in het naleven van nationale en internationale verplichtingen.

Suriname moet laten zien dat de bescherming van mensenrechten geen loze belofte is, maar een kernwaarde van de natie.

Sheila Mijnals
UMA Legal Aid & Marketing