Op scholen in Suriname worden kinderen steeds vaker geconfronteerd met pesten en fysieke conflicten.
Sommige ouders en leerkrachten moedigen leerlingen aan om terug te slaan wanneer ze lastiggevallen worden.
Kind- en jeugdpsycholoog Juljo Cruden werd door GFC Nieuws gevraagd naar de psychologische gevolgen van deze benadering.
Hij legt uit dat wanneer kinderen het idee krijgen dat ze altijd moeten terugvechten, dit hun manier van conflicthantering negatief kan beïnvloeden.
“In plaats van te leren op een rustige en verstandige manier hun grenzen aan te geven, leren ze dat geweld een oplossing is. Dit kan hun gevoel van veiligheid verminderen, omdat ze voortdurend in de verdediging staan.”
Volgens Cruden kan het ook hun sociale vaardigheden belemmeren, omdat ze niet leren hoe ze op een positieve manier met anderen omgaan.
Manieren om kinderen weerbaar te maken
De psycholoog benadrukt dat het belangrijk is om jongelingen weerbaar te maken zonder geweld.
“Dit houdt in dat ze leren hun gevoelens op een gezonde manier te uiten, bijvoorbeeld door rustig te zeggen wat hen dwarszit. Dit kan onder andere door assertieve communicatie.”
Hij stelt dat het ook belangrijk is om kinderen tools te geven om met hun emoties om te gaan, zoals ademhalingsoefeningen of het herkennen van boosheidsignalen.
“Door dit te oefenen, leren ze dat er altijd andere manieren zijn om met een situatie om te gaan dan fysiek reageren, zoals hulp zoeken bij een volwassene of even uit een conflict stappen.”
De rol van ouders, leraren en scholen
Cruden wijst erop dat ouders, leraren en scholen een belangrijke rol spelen in het aanleren van gezonde conflicthantering. Het is belangrijk dat jeugdigen leren van hun ouders en leerkrachten hoe ze vreedzaam met conflicten kunnen omgaan.
“Ouders kunnen dit doen door zelf het goede voorbeeld te geven en met hun kinderen te praten over moeilijke situaties.”
“Scholen moeten een veilige omgeving creëren en actief werken aan het voorkomen van pesten, bijvoorbeeld door sociale vaardigheden in het onderwijs op te nemen.”
Hij begrijpt echter dat er momenten zijn waarop de situatie zo complex of frustrerend is dat opvoeders of jongeren denken dat ’terug slaan’ de enige oplossing is.
“Dit gebeurt vaak wanneer er onvoldoende steun van de school is, er geen duidelijk beleid is, of ouders zich niet gehoord voelen. Hoewel ik geweld nooit goedkeur, begrijp ik dat het soms wordt gezien als een ‘laatste redmiddel’ als alle andere opties uitgeput lijken.”
“In zulke gevallen kan het zijn dat men geen andere manier ziet om het probleem aan te pakken, wat leidt tot gewelddadige reacties. Dit betekent echter niet dat dit de juiste oplossing is,” stelt Cruden.
Hij benadrukt dat ouders steun kunnen zoeken bij bijvoorbeeld hulpverleners of psychologen/orthopedagogen om te voorkomen dat ze in zo’n situatie terechtkomen.
Hulp voor pesters
Wat volgens hem vaak over het hoofd wordt gezien, is dat kinderen die pesten vaak zelf ook hulp nodig hebben. Hij legt uit dat pesten vaak een signaal is van onderliggende problemen, zoals onzekerheid, thuisproblemen of een gebrek aan sociale vaardigheden.
Hij geeft aan dat het daarom belangrijk is om ook de pester te ondersteunen en hen te leren op een gezonde manier met anderen om te gaan.
“Soms moeten ook de ouders van de pester betrokken worden, zodat zij begrijpen wat er speelt en hun kind kunnen helpen om beter met anderen om te gaan.”
Cruden merkt op dat pesten een complex probleem is en altijd ergens aanwezig zal zijn, maar dat er geprobeerd kan worden het te verminderen.
“Het is belangrijk dat ouders zich gesteund voelen en weten dat ze altijd ergens terecht kunnen als ze het even niet weten.”
Het hoeft geen langdurig behandeltraject te zijn, maar het kan wel gaan om praktische opvoedingsondersteuning en het aanleren van bepaalde vaardigheden om beter met dergelijke situaties om te gaan.
Foto ter illustratie

S. King maakt deel uit van het freelance redactieteam van GFC Nieuws.
Voor contact: info@gfcnieuws.com of direct via WhatsApp.