Column: Hebzucht

door Claudia Hartmann

In de bijbel wordt er gesproken over de zeven hoofdzonden. Een daarvan is hebzucht. Pakken wat je pakken kunt.

En weet je wat zo grappig is? We zien dit eerder bij anderen, dan bij onszelf. In plaats dat we de hand in eigen boezem steken, zien we de splinter in andermans ogen, maar die balk in de onze niet.

Ik hoor u al denken; “Waar wil dit mens met dit betoog naar toe?” – Nou, ik wil het dus hebben over de hebzucht in de mens. Altijd maar meer willen hebben, ondanks je al alles hebt. En ja, dat betekent ook dat ik mijn hand in mijn eigen boezem steek en mezelf aan een grondige inspectie onderwerp.

Ik wilde meer en nog meer

Toen ik in augustus 2013 de allereerste basisschool voor adaptief gericht onderwijs oprichtte, had ik niet kunnen weten dat ook dit concept tegen alle negatieve tongen in, goed zou aanslaan. Thans lijken dit soort particuliere basisscholen als paddenstoelen uit de grond te verrijzen. En zeker na mijn vertrek uit Suriname. Hetgeen ik niet erg vind, maar desondanks bezorgd over ben. Waarom?

Ik wilde altijd meer en nog meer. Meer van wat? Voor mij geen moeilijke vraag. Het antwoord is simpel. Meer kwalitatief goed onderwijs. Meer gelukkige ouders en kinderen. Meer knowhow en dus gekwalificeerde professionals. Elke nieuwe wind op het gebied van vernieuwing, professionalisme aangrijpen. Kortom. Pakken, pakken wat ik maar kon. Thans doe ik dit nog steeds. Alleen doe ik dat niet meer in mijn geliefd Suriname. Ik tracht hier in het koude kikkerland, door mijn hebzucht naar meer, anderen blij te maken.

De hebzucht kreeg een andere smaak

Doch, heb ik geprobeerd met mijn legacy iets in Suriname achter te laten. De bedoeling was om toch op afstand te trachten, deze hebzucht naar meer, te continueren. Met behulp van personen die ook dezelfde hebzucht hebben. Maar….net als bij de eerste school, bleek ook bij de tweede school, deze hebzucht een andere smaak te hebben.
Een smaak, die je wereld wijd ziet. Het wereldwijd probleem van de opwarming van de aarde door ons consumentengedrag.

Grote landen, die het probleem wel zien, maar de drang voor meer geld, olie, grote productie van goederen toch meer prioriteit geven, dan de nadelige effecten voor de natuur. Maar laten we niet op macro niveau praten, want daar is mijn en uw invloed veel te klein voor.

Op mesoniveau kan ik het over de politiek hebben, waar de hebzucht er van afdruipt. En hier zou je kunnen zeggen dat je als toeschouwer min of meer middels je stemrecht redelijk wat invloed op zou kunnen uitoefenen, mits je je gezond verstand, onbevooroordeeld doch kritische blik laat gelden en zonder enig greintje hebzucht oftewel; eigen belang handelt.

Want met dat laatste, hebben velen van ons heel veel moeite. En dan ben ik beland op microniveau, waar we wel invloed op uit kunnen oefenen. Namelijk op jezelf.

U denkt waarschijnlijk dat ik van de hak op de tak spring. Maar laat me u geruststellen. Niets is minder waar. Laat me het simpel uitleggen.

Wat is hebzucht?

Hebzucht is het verlangen om meer te hebben, ongeacht het effect daarvan op andere mensen, dieren en de schepping. Meer, meer, meer, maar geen rekening houden wat dat doet met anderen, met de wereld/het klimaat.

Het tegenovergestelde hiervan is vrijgevig zijn. Vrij om te geven. Dit heb ik gedaan voor wat mijn passie, het onderwijs, betreft. De hele mik mak heb ik, dacht ik toen, aan een vrijgevige net als mij gepassioneerde vrouw, gegeven. Zij kreeg een gehele school en zelfs toegang tot de bankrekening van die school. Maar deze vrouw was niet tevreden met wat zij ontvangen had, wat niet van haar was.

Lees de gelijkenis uit de bijbel over de man met de voorraadschuren in Lukas 12. Wat was haar drijfveer om mij en mijn andere collega’s om de tuin te leiden? Geld, macht, prestige? Alleen zij en de Almachtige zullen dit weten.

Maar voor mij als leek, is het pure hebzucht. En dan niet de hebzucht wat ik met de school beoogde te krijgen, want van kwalitatief goed onderwijs is bij haar absoluut geen sprake van. Maar laat me weer teruggaan naar mesoniveau.
Het medicijn tegen hebzucht.

Ik snap het. We moeten leven, eten en drinken, maar – als ik de bijbel goed begrijp – wel op zo’n manier dat we niet menen iets voor onszelf te hebben. We hebben de wereld in bruikleen! Spullen worden mooier, heiliger, specialer. Wees zuiniger met grondstoffen, hergebruik, ga langer door met een apparaat wat toch nog wel werkt.

Ervaar de vrijheid en vreugde van vrijgevigheid. We moeten van pakken wat je pakken kunt naar geven wat je geven kunt.

De Almachtige geeft graag, en ik heb de school graag gegeven. Letterlijk en figuurlijk. Hoe graag geef jij?