Kritiek op verkiezingspeiling: Manipulatie van kiezersgedrag?

statistiek peiling groei economie

Een recente opiniepeiling, uitgevoerd door het Nederlandse onderzoeksbureau ViewTure en het Surinaamse LC Media, naar aanleiding van de komende verkiezingen van 25 mei 2025, heeft voor ophef gezorgd in de Surinaamse politieke arena.

Uit de peiling blijkt dat de Vooruitstrevende Hervormingspartij (VHP) momenteel als grootste politieke partij naar voren komt, gevolgd door de Nationale Democratische Partij (NDP). De NPS laat een opmerkelijke groei zien, terwijl de ABOP volgens de peiling de helft van haar zetels zou verliezen.

De uitkomsten worden echter fel betwist door verschillende politieke leiders en critici. Marinus Bee, secretaris van de ABOP, noemt de peiling “niet serieus te nemen” en stelt dat deze “rechtstreeks de prullenbak in kan”.

Bee verwijst naar een persoon die betrokken zou zijn bij de peiling. Een van ze zou in 2020 de ABOP hebben benaderd met een commercieel voorstel om de verkiezingen te winnen – in ruil voor een aanzienlijk geldbedrag.

De partij wees het voorstel van de hand, mede omdat de betreffende persoon ook actief is binnen een andere politieke partij, DA’91.

Bee uit daarnaast twijfels over de methodologie van het onderzoek. “Waar zijn de peilingen gehouden? Hoe zijn de respondenten geselecteerd? Was het een landelijke of online steekproef? En was die steekproef a-select?”

zijn vragen die volgens hem onbeantwoord blijven. Hij vraagt zich ook hardop af of het onderzoek wel op een wetenschappelijke basis is uitgevoerd.

Ook vanuit de NDP klinkt forse kritiek. André Misiekaba stelt dat het onderzoek geen objectieve weerspiegeling geeft van de politieke realiteit en dat het duidelijk is dat dergelijke peilingen de kiezers kunnen beïnvloeden. “Het lijkt alsof men probeert het stemgedrag van burgers richting de verkiezingen te manipuleren,” aldus Misiekaba.

Sommige critici gaan nog verder door te suggereren dat de VHP alleen met fraude de verkiezingen zou kunnen winnen. Zij plaatsen vraagtekens bij de geloofwaardigheid van de cijfers en bij de onafhankelijkheid van de onderzoekers.

Volgens de peiling van ViewTure en LC Media, uitgevoerd in maart en april 2025, zou de VHP 17 zetels halen (daling van 20), de NDP 14 (was 16), en de NPS een forse stijging kennen van 3 naar 10 zetels.

De ABOP zou van 8 naar 4 zetels zakken. PL, A20 en BEP zouden tussen de 2 en 3 zetels behalen. Andere partijen zouden de kiesdrempel niet halen.

De onderzoekers wijzen op het nieuwe landelijke evenredige kiesstelsel als verklaring voor de herschikking. Voorheen leverde het districtenstelsel kleinere partijen in dunbevolkte gebieden meer zetels op. Nu wordt de landelijke stemmenverdeling als eerlijker gepresenteerd.

Toch blijft de legitimiteit van de gepubliceerde peiling onder vuur liggen. Zowel politieke kopstukken als onafhankelijke waarnemers pleiten voor transparantie en objectiviteit bij het meten van de publieke opinie, zeker in de aanloop naar cruciale verkiezingen.