Obesitas en chronische nierziekten: een groeiend gezondheidsprobleem

Obesitas

Door Ameerani V. Jarbandhan, PT., MSc., PhD.

Recente bevindingen benadrukken het alarmerende verband tussen obesitas en chronische nierziekte (CKD), en benadrukken de groeiende prevalentie van beide aandoeningen wereldwijd.

De discussie, gepresenteerd door Dr. Ameerani Jarbandhan bij de Diabetes Vereniging Suriname, werpt licht op de aanzienlijke impact van obesitas op de gezondheid van de nieren en het belang van preventieve maatregelen.

Het verband tussen obesitas en chronische nierziekte

Obesitas, gekenmerkt door overmatige vetophoping, brengt ernstige gezondheidsrisico’s met zich mee, waaronder aandoeningen aan het bewegingsapparaat, diabetes, hart- en vaatziekten en chronische nierziekte.

De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) definieert obesitas als een Body Mass Index (BMI) groter dan 30.

Chronische nierziekte wordt daarentegen gediagnosticeerd wanneer er sprake is van nierbeschadiging of wanneer de glomerulaire filtratiesnelheid (GFR) gedurende ten minste drie maanden onder de 60 ml/min per 1,73 m² daalt.

De presentatie onderstreepte dat chronische nierziekte zich vaak in stilte ontwikkelt, waardoor vroege detectie en behandeling van cruciaal belang zijn.

Geografische risicofactoren in Suriname

De prevalentie van obesitas en chronische nierziekte varieert geografisch. In Suriname laten regio’s als Paramaribo en Wanica een hoge prevalentie zien van aandoeningen zoals hypertensie (26,2%) en diabetes (13%), die belangrijke risicofactoren zijn voor chronische nierziekte.

Stedelijke gebieden melden hogere incidenties vergeleken met plattelandsgebieden, wat de rol van levensstijl en voedingsgewoonten bij de ontwikkeling van ziekten benadrukt.

Nieranatomie en functie

De nieren, boonvormige organen aan weerszijden van de wervelkolom, spelen een cruciale rol bij het filteren van afval en het in stand houden van de elektrolytenbalans.

Elke nier bevat ongeveer 1-2 miljoen nefronen, de functionele eenheden die verantwoordelijk zijn voor de bloedfiltratie.

De glomerulus, een netwerk van haarvaten, filtert dagelijks ongeveer 180 liter plasma en produceert uiteindelijk 1-2 liter urine.

De nieren reguleren ook de bloeddruk via het renine-angiotensine-aldosteronsysteem (RAAS) en dragen via het hormoon erytropoëtine (EPO) bij aan de productie van rode bloedcellen.

Pathofysiologische veranderingen en CKD-progressie

Obesitas kan leiden tot het metabool syndroom, een cluster van aandoeningen die het risico op chronische nierziekte aanzienlijk verhogen.

Overmatige vetophoping draagt bij aan een verhoogde bloeddruk, insulineresistentie en ontstekingen, die allemaal een negatieve invloed hebben op de nierfunctie.

Na verloop van tijd kunnen deze factoren, als ze niet worden behandeld, leiden tot glomerulaire schade en nierfalen.

Tips voor een gezonde levensstijl ter preventie

Dr. Jarbandhan benadrukte verschillende veranderingen in levensstijl om het risico op chronische nierziekte te verminderen:

• Kies voor gestoomd of in water uitgekookt voedsel in plaats van gefrituurde snacks.

• Doe aan lichamelijke activiteit, zoals 10minuten licht wandelen na de maaltijd, om de bloedsuikerspiegel te reguleren.

• Blijf gehydrateerd gedurende de dag om de nierfunctie te ondersteunen, vooral ’s nachts zijn de nieren heel actief wanneer je niet meer kan drinken en moet uitrusten.

• Beperk de inname van caffeïne, omdat overmatige consumptie kan bijdragen aan nierbeschadiging.

• Pas intermitterend vasten toe door na 19.00 uur geen voedsel meer te eten, zodat de nieren kunnen rusten.

Conclusie

De toenemende prevalentie van obesitas en de associatie ervan met chronische nierziekte maakt dringende interventies op het gebied van de volksgezondheid noodzakelijk.

Bewustmakingscampagnes, regelmatige screenings en aanpassingen van de levensstijl kunnen de last van nierziekten aanzienlijk verminderen.

Naarmate het onderzoek voortduurt, blijft het aannemen van gezondere gewoonten van cruciaal belang bij het bestrijden van deze groeiende gezondheidscrisis.