De leden van de Commissie van Rapporteurs voor de ontwerpwet betreffende de mineralenovereenkomst met de Aluminum Corporation of China (Chinalco) inzake de bauxietexploitatie in West-Suriname (Bakhuis, district Sipaliwini) hebben deze week vergaderd.
De wet, ingediend op 23 januari 2025, beoogt de regering toestemming te geven voor het aangaan van deze mineralenovereenkomst.
De commissie staat onder leiding van Asiskumar Gajadien en bestaat verder uit Rabindre Parmessar, Josafat Kanapé, Gregory Rusland, Cedric van Samson, Ronny Asabina en Mahinderkoemar Jogi. Kishan Ramsukul en Stephen Tsang waren als vaste toehoorders aanwezig. Tijdens de vergadering is gesproken over de actoren die zullen worden gehoord.
Kritiek op het project
Projecten van deze omvang roepen vaak kritiek op, onder meer van belangengroepen die niet betrokken waren bij de totstandkoming van de conceptovereenkomst. Ook politieke partijen uiten kritiek, waarbij soms het algemeen belang ondergeschikt wordt gemaakt aan politieke overwegingen. Dit kan leiden tot misverstanden bij het publiek.
Inspraak en Milieuaspecten
Het mijngebied is onbewoond, maar er zijn lopende onderhandelingen met het traditioneel gezag in de omliggende gebieden. Ook de districtscommissaris is hierbij betrokken. Het Surinaamse publiek krijgt inspraak via DNA.
Chinalco heeft internationaal een reputatie op het gebied van mijnbouw, maar er zijn gevallen bekend van steekpenningen en milieuschendingen. Daarom zijn strikte nalevingsvoorwaarden opgenomen in de mineralenovereenkomst.
Groene NGO’s zoals CI en WWF, die aanvankelijk niet reageerden, hebben later kritiek geuit. Andere actoren die eerder baat hadden bij projecten zoals Suralco, Newmont en Staatsolie, tonen eveneens bezorgdheid.
Voor het project is een ESIA-proces (Environmental and Social Impact Assessment) verankerd in de conceptovereenkomst om milieueffecten en maatschappelijke gevolgen te beheersen. Studies tonen aan dat West-Suriname minder broeikasgasemissies en ontbossing veroorzaakt dan offshore olie, gas en goudwinning.
Chinese invloed en raffinaderij
Sommige critici, waaronder ex-minister Gregory Rusland, stellen dat Suriname aan China wordt ‘verkocht’, omdat er geen raffinaderij wordt gebouwd. Dit negeert het feit dat een raffinaderij ($2 miljard), een smelter ($2 miljard) en energieproductie ($1,5 miljard) substantiële voorstudies vereisen. Chinalco heeft vanwege energietekorten en milieubeperkingen in China juist interesse in een raffinaderij in Suriname.
De conceptovereenkomst bepaalt dat indien een andere partij een raffinaderij wil opzetten, zij de bauxietproductie mogen opkopen.
Chinalco is geïnteresseerd in een raffinaderij en smelter, maar Suriname beschikt slechts over bauxietdata en geen uitgebreide raffinaderij- of smelterstudies. De huidige overeenkomst richt zich daarom primair op de mijnbouw, met oog op een geïntegreerde industrie in de toekomst.
Conceptovereenkomst en ontwikkelingsvoordelen
De MOU verplicht de regering slechts om de conceptovereenkomst aan het parlement voor te leggen. Vergeleken met soortgelijke overeenkomsten in Guyana, Guinee, Australië en Brazilië, biedt deze overeenkomst gunstige voorwaarden.
Het doel is niet primair maximale staatsinkomsten, maar economische ontwikkeling en infrastructuurverbetering, zoals baggerwerkzaamheden in de Corantijnrivier, een nieuwe haven en een spoorlijn.
De overeenkomst stelt dat Chinalco binnen zes maanden na ondertekening moet starten met de mijnactiviteiten en binnen een jaar met de exploitatie. De raffinaderijstudie dient binnen anderhalf jaar afgerond te zijn, aanzienlijk sneller dan de vijf jaar die ALCOA hiervoor uittrok.
Suriname mag de studieresultaten laten beoordelen door onafhankelijke derden en gebruiken om andere investeerders aan te trekken, waarbij Chinalco eerste gebruiksrechten behoudt.
13% aandeel voor Suriname
Critici zoals Rusland menen dat het 13% belang van Suriname onvoldoende zeggenschap biedt en vatbaar is voor winstverschuiving via transfer pricing.
Echter, dit belang is volledig gratis en wordt niet verwaterd bij toekomstige investeringen. Dit contrasteert met de aardolieovereenkomst, waarin Suriname $1,8 miljard moet investeren voor een 20% belang.
M.P. Wong maakt deel uit van het freelance redactieteam van GFC Nieuws.
Voor contact: info@gfcnieuws.com of direct via WhatsApp.
