GFC NIEUWSREDACTIE- Op uitnodiging van de Amazon Cooperation Treaty Organization (ACTO) en via het Ministerie van Buitenlandse Zaken, International Business en Internationale Samenwerking (BIBIS) vertrok Marie-Josée Artist afgelopen week naar Brasília om deel te nemen aan een driedaagse vergadering over het opzetten van een Regionaal Inheems Platform van Inheemse volken van de Amazone-landen.
Acto en Inheemse volken
De ACTO is een samenwerkingsverdragsorganisatie van de Amazone-landen en dat zijn Bolivia, Brazil, Colombia, Ecuador, Guyana, Peru, Suriname en Venezuela. Het is een verdrag op staatsniveau en de overheden zijn ‘lid’ van deze organisatie en betalen jaarlijks contributie.
De ACTO heeft in het verleden andere initiatieven met overheden en Inheemse volken ondernomen. Dit initiatief moet gezien worden in het kader van de ontwikkelingen op het gebied van het Klimaatverandering verdrag (Akkoord van Parijs-2015) en het Biodiversiteitsverdrag (Global Biodiversiteitsraamwerk – 2022) maar zeer zeker ook de initiatieven van President Luiz Inacio Lula da Silva, Brazilië, die grote herstelprogramma’s uitvoert waar Inheemse volken een belangrijk onderdeel van uitmaken.
Ontmoeting in Brazilië
Tijdens de driedaagse vergadering is gesproken over de effecten van klimaatverandering op Inheemse volken, en de veerkracht van Inheemse volken om daarop te reageren door zich aan te passen aan de veranderede omstandigheden (adaptatie) en indien nodig acties te ondernemen om de effecten te verminderen (mitigatie).
Voornamelijk is gesproken over de thema’s 1) voedselzekerheid; 2) bossen en biodiversiteit; 3) Inheemse talen, educatie en cultuur en gezondheid. Bijzondere aandacht ging uit naar traditionele kennis van Inheemse volken waar veel van geleerd kan worden in het kader van het behoud van de Amazone en het aanpassen van de leefwijze van mensen in de Amazone-landen (en wereldwijd). Inclusie van Inheemse volken in het overheidsbeleid van de Amazone-landen is een noodzaak.
Situatie Suriname
Artist die daar samen met 2 vertegenwoordigers van BIBIS aanwezig was (zoals ACTO dat voorschreef) heeft vooral aandacht besteed aan de situatie in Suriname waar Inheemse Volken als enige van de Amazone lid-landen de collectieve rechten van Inheemse volken, dus ook de grondenrechten, niet wettelijk erkend.
Als het delen van ervaringen over gebruik van traditionele kennis zo belangrijk is en als de Inheemse territoriale gebieden zo hard nodig zijn als voorbeeld hoe die in stand moet worden gehouden dan is de eerste noodzaak dat onze rechten wettelijk erkend zijn en beschermd worden.
Dit standpunt van Artist werd ondersteund door verschillende presentaties, bijv. FAO, en Inheemse deelnemers zoals Peru. Ook minister Sonia Guajajara van het ministerie van Inheemse zaken van Brazilië, die een onderhoud had met alleen de Inheemse deelnemers, benadrukte dat wettelijke erkenning van onze collectieve rechten belangrijk is en vooral onze territoriale gronden.
Bovendien benadrukte de minister dat Inheemse volken goed zichtbaar en hoorbaar moeten zijn tijdens het Amazone Dialoog dat van 4-6 augustus in Belém – Brazilië wordt gehouden meteen volgend met een summit op 8-9 augustus, het is een topmeeting van de staatshoofden van de Amazone-landen.
De uitkomsten van de afgelopen vergadering worden meegenomen naar de nationale vergaderingen die de komende maanden zullen volgen (ook 1 in Suriname) en de volgende regionale vergadering, echter pas nadat de overheden hun visie er over hebben uitgesproken.
Ook de overheid van Suriname moet akkoord gaan met de vervolgstappen en het opzetten van dit platform van Inheemse volken waar zij in zullen participeren en dat gericht is op het versterken van elkaar onder meer door uitwisseling van ervaringen en projecten
Niet alleen versterking van Inheemse volken maar vooral ook voor de overheid is nodig bijvoorbeeld op het gebied van engagement en Free Prior and Informed Consent (FPIC ) moeten overheden met hun ministeries nog in versterkt worden en in beleid worden opgenomen, heeft Artist meegegeven.
Eerst volgt nu echter de andere grote stap die President Lula in zijn herstelprogramma heeft opgenomen; het Amazone Dialoog voor het maatschappelijk middenveld met grote nadruk op betrokkenheid van Inheemse Volken; en vervolgens de summit van de staatshoofden van de Amazonelanden.
Het Amazone Dialoog moet resulteren in aanbevelingen voor de staatshoofden die deelnemen aan deze topmeeting. Inmiddels is wel al besloten dat de aanwezige Inheemse volken en overheidsvertegenwoordigers van de driedaagse vergadering van afgelopen week een krachtig statement aan de topmeeting overdragen.
Deze statement ligt nog op de schrijftafel en moet nog officiële ondersteuning krijgen van de overheden maar tenminste is daarin opgenomen dat de rechtspositie van inheemse volken met al hun rechten erkend moeten worden.
VIDS blijft betrokken en blijft deelnemen aan alle vervolgstappen.
Jennifer Atmo is de hoofdredacteur bij GFC Nieuws. Ze beschrijft zichzelf als een echte Surinamekenner en heeft een passie voor lifestyle en entertainment-onderwerpen. Buiten haar rol in de media is Atmo tevens de voorzitster van KIVC, een organisatie die zich inzet voor maatschappelijke zaken.
Voor contact: jennifer@gfcnieuws.com
