INGEZONDEN– In verband met de wijziging van de kiesregeling installeerde president Chan Santokhi van Suriname op 29 maart een Technische Commissie die zou werken aan een concept Ontwerpwet welke uiterlijk 29 mei 2023 af moet zijn.
Dit concept wordt daarna binnen de Raad van Ministers (RvM) besproken en gaat na goedkeuring naar de Staatsraad die hierover advies aan de president en RvM uitbrengt.
Indien er geen op en aanmerkingen zijn, wordt dit wetsontwerp dan aan DNA aangeboden. We zijn dan al minimaal 1 maand verder.
DNA benoemt na ontvangst van het wetsontwerp een Commissie van Rapporteurs die dit gaat bespreken en behandelen waarbij er zo nodig experts worden uitgenodigd om hun visie erop te geven. Tegen de tijd dat de commissie daarmee klaar is zijn we al halverwege augustus 2023, de periode waarbij DNA met reces gaat en tot eind september 2023 duurt. Daarna heb je onder meer de aanbieding van de begroting.
Indien er door de Commissie van Rapporteurs geen op en aanmerkingen zijn, gaat de conceptwet dan naar de openbare behandeling. Voordat er daarover een besluit wordt genomen, zitten we al tegen eind november/begin december 2023.
Medio december gaat DNA met reces vanwege de kerstdagen. Met veel geluk heeft het parlement dan een besluit genomen, rekening houdende met de 2/3 meerderheid die vereist is. Zo niet wordt dat zeker januari/februari 2024.
Wordt de conceptwet, zoals ze die nu willen invoeren, is het een duaal systeem, zullen er al verschillende individuen en groepen zijn die het Constitutioneel Hof (CH) zullen vragen om de nieuwe wet te toetsen.
Indien het CH voortvarend te werk gaat, neemt het een besluit uitgaande van de tijd genomen bij haar vorig besluit, binnen 5 tot 6 maanden na indiening van het verzoek tot toetsing. Als het verzoek in maart 2024 plaatsvindt, zal hopelijk in augustus 2024 een beslissing genomen worden.
Elke wijziging of aanpassing daarna zal ervoor zorgen dat de data die belangrijk zijn om verkiezingen te houden op 25 mei 2025 niet meer haalbaar zal zijn.
Conclusie: zoals de zaken er nu voor staan is het haast ondenkbaar dat er rechtmatig verkiezingen gehouden zullen worden op 25 mei 2025.
Het probleem dat daaruit volgt is als volgt:
Artikel 56 Grondwet
Lid 1. De leden van De Nationale Assemblee worden gekozen voor een zittingsperiode van vijf jaren.
Lid 2. Deze zittingsperiode van vijf jaren mag slechts bij wet worden verlengd, in het geval van oorlog of andere buitengewone omstandigheden, die het houden van een verkiezing verhinderen.
Met deze regeling wordt de zittingsperiode van DNA dus automatisch verlengt als er geen geldige kiesregeling is waarmee de verkiezingen gehouden kunnen worden. Niet is aangegeven dat de aanname van de wet voor verlenging van de zittingsperiode met een bepaalde meerderheid moet geschieden, dus kan dit met een gewone meerderheid.
Artikel 91 Grondwet
Lid 1. De president en de vicepresident worden door De Nationale Assemblee voor vijf jaren gekozen. Het ambtstermijn van de president eindigt bij de beëdiging van een nieuw gekozen president.
Hoewel in dit artikel staat aangegeven dat de president gekozen wordt voor 5 jaren wordt niet aangegeven wat er moet gebeuren als die 5 jaren om zijn. De 2e zin is hierbij van enorm belang, namelijk dat ondanks dat de president gekozen wordt voor 5 jaren zijn ambtstermijn pas eindigt wanneer er een nieuwe President is gekozen en beëdigd. De president is dus niet demissionair, omdat onze Grondwet dat niet kent. Hij blijft in ambt totdat hij overdraagt aan zijn opvolger.
Indien er op 25 mei 2025 geen verkiezingen worden gehouden waardoor er een andere politieke constellatie eventueel de verkiezingsoverwinning naar zich toetrekt kan de huidige president met zijn twintig zetels in het parlement ervoor zorgen dat er geen overeenstemming wordt bereikt over de wijziging van de kiesregeling en kan hij ongelimiteerd blijven regeren als president (president voor het leven dus).
De voorstanders van het duaal systeem dienen daarom rekening ermee te houden dat afwijken van de essentie van het besluit van het CH kan leiden tot enorme onzekerheid over de toekomstige politieke macht en stabiliteit van ons land.
Ir. Dharmvir K.Mungra
Jennifer Atmo is de hoofdredacteur bij GFC Nieuws. Ze beschrijft zichzelf als een echte Surinamekenner en heeft een passie voor lifestyle en entertainment-onderwerpen. Buiten haar rol in de media is Atmo tevens de voorzitster van KIVC, een organisatie die zich inzet voor maatschappelijke zaken.
Voor contact: jennifer@gfcnieuws.com
